Nükhet Işıkoğlu

Sanayi Devrimi’nin en büyük simgelerinden biri olan demiryolu Osmanlı İmparatorluğu’na birçok yenilikten daha önce girmiştir. Osmanlı İmparatorluk sınırları içindeki ilk demiryolu, İngilizlerin de teşviki ile Mısır’da İskenderiye – Kahire arasında inşa edilmiştir. Osmanlıyı Avrupa’ya bağlayan ilk demiryolu ise 1888 yazında işletmeye açılmıştır. Avusturya sınırından başlayıp Belgrad, Niş, Sofya ve Edirne’den geçerek İstanbul’a uzanan Şark Demiryolları Osmanlı başkentini artık doğrudan doğruya Viyana, Paris, Berlin ve Calais üzerinden Londra’ya bağlıyordu. Ulaşım, gittiği bölgelerde kültürel, iktisadi, siyasi ve askeri standardizasyona her zaman hizmet etmiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nda ise isyanların başladığı, ülkenin zayıfladığı bu dönemde Osmanlı Devleti yöneticileri için ulaşım tüm bu özelliklerinin ve etkilerinin yanında “toprak birliğini güvence altına almak” için de en etkili ve öncelikli işlev olarak görülmüştür. Osmanlı demiryollarına yapılan yatırımın %90’ı yabancıy

Demiryolu artık Sanayi Devrimi sonrasında ortaya çıkan haliyle değil, geleceğin taşıma modu olarak karşımıza çıkmaktadır. Demiryolunun önemi ve işlevi artık tüm dünyada kabul görmekte, demiryolunun ana aksını oluşturduğu kombine taşımacılık teşvik edilmekte, buna bağlı olarak mevzuatlar hazırlanmakta, altyapı yatırımları ve ulaştırma koridorları bu duruma göre planlanmaktadır. Dünya ile entegre olabilmek, ülkemizde demiryollarının yeniden canlandırılması ve taşımacılıktaki rolünün güçlendirmek için serbest, rekabetçi, ekonomik ve sosyal açılardan sürdürülebilir ve aynı zamanda Avrupa Birliği (AB) mevzuatı ile de uyumlu bir demiryolu sektörünün oluşturulmasına ihtiyaç vardır. Bilindiği gibi AB’nin ulaştırma Politikasına ilişkin en son hazırlanan 28 Mart 2012 tarihli yeni Beyaz Kitap “ Tek Avrupa Ulaştırma Alanı İçin Yol Haritası-Rekabetçi ve Kaynak Etkin Bir Ulaştırma Sistemine Doğru” ana başlığı ile yayımlandı. Beyaz kitap ulaştırma sektörünün bugün yaşadığı sorunları, önümüz